MITSUBISHI ELECTRIC Changes for the Better
Poland
Powrót do przeglądu
Udostępnij przez
Serwonapędy

Trendy przemysłowe w serwonapędach: stwórz nową jakość z Melservo J5 cz. 1

25.10.202310 minut czytania

Przemysł jest miejscem ciągłego rozwoju i ewolucji, a jednym z kluczowych elementów tego procesu są rozwiązania napędowe, w tym szczególnie serwonapędy. Systemy serwo stanowią nieodłączny element zaawansowanych, nowoczesnych maszyn i urządzeń, zapewniając precyzyjną kontrolę i efektywność działania.

Wprowadzenie

Wprowadzenie

W tym artykule przedstawimy wiodące trendy w rozwiązaniach napędowych oraz zaprezentujemy jak firma Mitsubishi Electric ustosunkowuje się do tych zmian poprzez wprowadzenie na rynek najnowszej serii rozwiązań serwonapędowych – MR-J5. Przyjrzymy się, jak nowe technologie redefiniują standardy wydajności i bezpieczeństwa w przemyśle oraz jakie korzyści przynoszą producentom i użytkownikom maszyn. Wreszcie, dowiemy się, dlaczego serwonapędy stanowią kluczowy element przyszłości przemysłu i dlaczego warto przyjrzeć się bliżej oferowanym przez nas rozwiązaniom, aby być na czele tych rewolucyjnych zmian. 

Każdy trend przemysłowy został opisany w jednym rozdziale. Pierwsza część artykułu składa się z następujących części: 

  • Pogoń za dokładnością i wydajnością
  • Bezpieczeństwo maszyn i urządzeń
  • Wykorzystanie różnych protokołów sieciowych w obrębie tej samej aplikacji
  • Zmniejszenie gabarytów maszyn

Pogoń za dokładnością i wydajnością

Gdyby w skrócie przedstawić główny cel stawiany przez każdym projektantem maszyn przemysłowych moglibyśmy napisać „maksymalizacja wydajności przy zachowaniu możliwie najniższych kosztów”. Oczywiście podejście jest logiczne – szybciej pracująca maszyna oznacza większy nakład produkcyjny, a więc większe zyski dla danego przedsiębiorstwa. W ostatnich latach szczególnie łatwo zauważyć ten trend na polskim rynku. Zwiększona konkurencja firm specjalizujących się w produkcji maszyn powoduje zwiększony popyt na ich wydajność. To zjawisko ma swoje odbicie w zapotrzebowaniu na systemy napędów serwo. Według badania przeprowadzonego przez Interact Analysis, światowa branża w 2021 r. urosła o 21.6% a w 2022 r. o 9.1%. Według przewidywań w kolejnych latach wzrost ten wyniesie średnio 5.5% każdego roku.

W Mitsubishi Electric zdajemy sobie sprawę z tej tendencji, dlatego seria Melservo J5 może pochwalić się jednymi z najbardziej konkurencyjnych rozwiązań w kwestii wydajności napędów. Mówiąc o wydajności należy jednak najpierw zadać sobie pytanie w jaki sposób taką wydajność można zmierzyć? Jednym z najważniejszych czynników na nią wpływających będzie czas odpowiedzi pętli prędkościowej napędu.

Czas odpowiedzi pętli prędkościowej napędu (często podawany w postaci częstotliwości) to miara czasu, którą potrzebuje serwonapęd, aby dostosować swoją prędkość do żądanej wartości lub do zmiany obciążenia. 

Krótszy czas odpowiedzi pozwala na uzyskanie lepszej precyzji oraz wydajności działania zespołu napędowego, stad seria MR-J5 może pochwalić się najszybszą odpowiedzią pętli prędkościowej na rynku wynoszącą 3.5 kHz – każda zmiana może nastąpić 3500 razy na sekundę. Należy jednak pamiętać, że sam czas odpowiedzi wewnątrz napędu nie będzie oznaczać, że jesteśmy w stanie zmienić komendę ruchu w tym samym zakresie, gdyż ogranicza nas sieć, po której występuje wymiana danych. CC-Link IE TSN pozwoli nam na cykliczną wymianę informacji pomiędzy napędem a PLC, co każde 32.5 mikrosekundy, żeby interfejs sieciowy nie stanowił ograniczenia napędu.Wiemy już, że na wydajność maszyny wpływa czas opóźnienia sieci oraz samego napędu. Kolejną ważną kwestią będzie sam silnik jako jej element wykonawczy. W końcu to on musi wziąć na siebie faktyczną pracę. Seria MR-J5 korzysta z rozwiązań silników o konstrukcji PMSM czyli Permament Magnet Synchronous Motor lub w rodzimym języku Silniki Synchroniczne z Magnesami Trwałymi.

Z podobnych technologii korzystają również inni producenci serwonapędów, nas wyróżnia jednak zastosowana konstrukcja dająca bezkonkurencyjną przewagę w ich wydajności. Możliwości silników serwo najłatwiej przedstawić za pomocą parametru, tzw. power rate. Możemy go również przedstawić w sposób matematyczny:

Power rate określa zdolność napędu do dynamicznego przyspieszenia oraz hamowania. Jest więc esencją serwosilników, których najważniejszą cechą jest właśnie dynamika pracy. Jest to więc stosunek kwadratu momentu znamionowego silnika do jego momentu bezwładności.

Z wykresu łatwo wywnioskować, że porównaniu do innych, nasze rozwiązanie napędowe jest średnio o 20% bardziej wydajne. Jest to efekt ponad 40-letniego doświadczenia w projektowaniu serwo.

Grafika przedstawiająca sposób łączenia silnika z serwowzmacniaczem w trybie absolutnym.

Kolejnym elementem składającym się na wydajność serwonapędu jest enkoder. Każdy
z silników serii MR-J5 posiada 26-bitowy enkoder (67 108 864 impulsy na obrót) z indukcyjnym podtrzymaniem pozycji w zakresie 16 bitów.

Wysoka rozdzielczość enkodera umożliwia precyzyjne pozycjonowanie, a podtrzymanie pozycji bez użycia baterii gwarantuje, że pozycja absolutna nigdy nie zostanie utracona jednocześnie odciążając działy utrzymania ruchu mniejszą ilością części eksploatacyjnych.

Bezpieczeństwo maszyn i urządzeń

Bezpieczeństwo w zakładach przemysłowych to kwestia o fundamentalnym znaczeniu, zarówno dla pracowników, jak i samego przedsiębiorstwa. Przed producentami maszyn jak i użytkownikami końcowymi stawia się obecnie o wiele więcej wymagań niż miało to miejsce jeszcze kilka lat temu. Wygrodzenie całej maszyny i w ten sposób ograniczenie kontaktu z użytkownikiem do wyłącznie sytuacji serwisowych nie zawsze jest możliwe. Coraz częściej człowiek musi pracować razem z daną aplikacją – żeby było to możliwe potrzebne są odpowiednie rozwiązania bezpieczne.

Zdając sobie sprawę z powagi tego problemu i jego ważności, seria MR-J5 wprowadza znaczne zmiany w kontekście podejścia do bezpieczeństwa. Każdy serwowzmacniacz z serii, w standardzie wyposażony jest w aż 10 funkcji bezpiecznych SIL zgodnych z IEC 61508, takich jak:

  • STO (Safe Torque Off)
  • SS1 (Safe Stop 1)
  • SS2 (Safe Stop 2)
  • SOS (Safe Operating Stop)
  • SBC (Safe Brake Control)
  • SLS (Safely-limited Speed)
  • SSM (Safe Speed Monitoring)
  • SDI (Safe Direction)
  • SLI (Safely-limited Increment)
  • SLT (Safely-limited Torque)

Funkcje typu Safe Torque Off czy Safe Stop 1 są znane od dawna i powszechnie wykorzystywane ale warto mieć na uwadze dodatkowe, mniej kojarzone funkcje bezpieczne takie jak np. Safely-limited Torque pozwalająca na ustawienie bezpiecznego limitu momentu obrotowego, żeby zapobiec przypadkowym urazom spowodowanych np. przyciśnięciu ręki użytkownika przez napęd. Co więcej, z użyciem silników z dodatkowym enkoderem safety (dostępnych również w serii MR-J5) możliwe jest osiągnięcie wyższych kategorii SIL.

Rozwój bezpieczeństwa zapoczątkował też inną potrzebę – przesyłania sygnałów bezpiecznych po sieci Ethernet. Napędy MR-J5 standardowo również wyposażone są w tę funkcję. Sygnały bezpieczne mogą być aktywowane nie tylko poprzez autorską sieć Mitsubishi Electric – CC-Link IE TSN, ale też przez inne sieci o czym w dalszej części artykułu.

Przykładowy schemat połączeń urządzeń bezpieczeństwa w sieci CC-Link IE TSN:

Wykorzystanie różnych protokołów sieciowych w obrębie tej samej aplikacji

Dynamiczne środowisko przemysłowe, w którym efektywność i elastyczność stanowią kluczowe wyzwania, coraz częściej kreuje potrzebę wykorzystywania różnych protokołów komunikacyjnych i sieci w jednej maszynie. Zwiększona liczba producentów na rynku i zwiększona konkurencyjność rozwiązań powoduje, że nie rzadko niemożliwym staje się zastosowanie tylko jednego interfejsu sieciowego w aplikacji. To podejście otwiera również nowe możliwości i zapewnia większą swobodę w projektowaniu oraz integracji maszyn i rządzeń przemysłowych.

Zastosowania wielu interfejsów sieciowych w pojedynczej aplikacji

Wybór odpowiedniej sieci zależy często od specyfiki aplikacji, wymagań co do przepustowości, czasu odpowiedzi czy (szczególnie ostatnimi laty) dostępności urządzeń na rynku. Seria MR-J5 wychodzi naprzeciw tym wymaganiom poprzez obsługę wielu protokołów sieciowych.

Nasze serwonapędy oprócz obsługi sieci CC-Link IE TSN, oferują także pełną kompatybilność z protokołem EtherCAT. Co to oznacza?

Pełne wsparcie kontrolerów EtherCAT: MR-J5 bez problemu połączy się z sterownikami ruchu obsługującymi sieć EtherCAT. Pozwala to np. na pełną synchronizację napędów w obrębie sieci z cyklem 125 µs. Zgodność ze standardem CiA402 Drive Profile pozwala na zachowanie zgodności z pozostałymi elementami sieci i ułatwia programowanie poprzez kompatybilność z PLCopen.

Zgodność z funkcjami komunikacyjnymi CoE, FoE, EoE czyli CANopen over EtherCAT, File over EtherCAT oraz Ethernet over EtherCAT.
Każdy z protokołów pozwala na użycie innej funkcjonalności sieci jak przesyłanie plików czy przekazywanie danych, np. diagnostycznych. Seria MR-J5 znajduje również dodatkowe zastosowania tych protokołów często niewspierane przez producentów napędów z EtherCAT jak na przykład, możliwość wywoływania autotuningu napędów serwo po sieci (możliwe dzięki kompatybilności z EoE).

Zgodność z Fail Safety over EtherCAT (FSoE) Jak wspomniano w poprzednim rozdziale, bezpieczeństwo maszyn i urządzeń jest jednym z priorytetów w przemyśle. MR-J5 oferuje obsługę funkcji FSoE, co pozwala na użycie funkcjonalnego bezpieczeństwa bezpośrednio po sieci EtherCAT. Otwiera to drzwi do zaawansowanych funkcji monitorowania oraz zatrzymywania awaryjnego wbudowanych w naszą serię napędową bez potrzeby fizycznego połączenia sygnałów.

Zmniejszenie gabarytów maszyn

Poniżej porównanie przestrzeni zabieranej przez wzmacniacze jednoosiowe w stosunku do wieloosiowych (w przykładzie, zestawiono ze sobą napędy 400W)

W dzisiejszym przemyśle widoczny jest wzrostowy trend na rozwiązania bardziej kompaktowych maszyn, zajmujących mniej miejsca w zakładzie produkcyjnym. Wynika to z potrzeby maksymalnego wykorzystania dostępnej przestrzeni. Jednocześnie dąży się do redukcji kosztów produkcji i utrzymania maszyn przemysłowych osiąganych poprzez zwiększenie ich elastyczności w integracji i dostosowalności do istniejącej infrastruktury. W tym kontekście, redukcja gabarytów urządzeń znajdujących się w aplikacji, zarówno w części roboczej, jak i szafie elektrycznej, stała się kluczowym aspektem projektowania.

S
eria serwonapędów MR-J5 została stworzona z myślą o maksymalnym ograniczeniu przestrzeni jaką zabiera urządzenie napędowe. W jaki sposób zaadresowano wyzwania związane z kompaktowością?

Redukcja miejsca w szafie elektrycznej możliwa jest dzięki zastosowaniu rozwiązań wzmacniaczy wieloosiowych (do mniejszych aplikacji) lub systemów typu wspólna szyna DC. W przypadku zastosowaniu wzmacniaczy 3-osiowych, redukcja miejsca w szafie może sięgnąć nawet do 40% w stosunku do rozwiązania standardowego.

Zastosowanie systemów wspólnej szyny DC, takich jak MR-J5D pozwalają na jeszcze większą oszczędność miejsca dzięki modułowości urządzeń oraz dostępności wzmacniaczy 2 i 3-osiowych w obrębie systemu. Redukcja na poziomie 50%, którą gwarantuje to rozwiązanie, pozwala na zmieszczenie 2 razy więcej napędów w jednej szafie elektrycznej, a więc zmniejszenie jej o połowę.

Dodatkowo, zastosowanie napędów serii MR-J5D oznacza kolejne oszczędności gabarytowe szafy. Potrzeba zastosowania tylko jednego zasilacza (konwertera rekuperacji energii) dla całego systemu redukuje ilość urządzeń zabezpieczających wyłącznie do zabezpieczeń instalowanych przed zasilaczem.

Ponadto, wystarczy również zainstalować tylko jeden filtr zakłóceń EMC/ EMI.Niewątpliwe mniejsza szafa elektryczna to bardzo duża zaleta, jednakże częściej miejsca brakuje w części roboczej aplikacji. W jaki sposób poradzić sobie z tym problemem? Wystarczy zamontować mniejsze napędy! Silniki serii MR-J5 są nawet o 40% krótsze niż tożsame rozwiązania dostępne na rynku. Zastosowana technologia budowy cewki oraz enkodera pozwoliła na zaprojektowanie jednych z najbardziej kompaktowych rozwiązań na rynku.

Silniki typu flat znajdują zastosowanie w aplikacjach, w których pozostaje bardzo mało przestrzeni na montaż napędu. Oprócz tego, ze względu na zwiększoną flansze cechują się one też zwiększonym momentem bezwładności wirnika, więc w niektórych przypadkach mogą być używane bez przekładni mechanicznej, jeszcze bardziej zmniejszając wymaganą przestrzeń montażową. 

Wciąż za mało miejsca? Na szczęście napędy z serii MR-J5 wyposażone są w złącze typu one connector, co oznacza, że z każdego napędu wychodzi tylko jeden przewód. Znacznie redukuje to ilość okablowania w maszynie, nie tylko odciążając koryta kablowe ale również skracając i upraszczając proces instalacji. 

Porównanie długości silników z portfolio Mitsubishi Electric, od góry HG-KR poprzedniej serii serwonapędów MR-J4, HK-KT oraz HK-KT_U serii MR-J5:


Podobne artykuły


Tematy

Serwonapędy